Voor Panorama schrijft mr. N.W.A. (Nancy) Dekens de komende weken een seriereeks over het in botsing komen met de wet. In de editie van 3 juni gaat het over drugs op festivals.
In 22 jaar tijd verandert veel
Dit jaar zit ik 22 jaar in het vak. Toen ik advocaat werd was ik amper 22 jaar oud. Veel te jong. Onderhand betrap ik mezelf er zo nu en dan op dat ik terug denk aan de tijd dat ik zelf begin 20 was. En na een weekendje stappen weleens wakker werd met knallende koppijn… Niet alleen van teveel drank, maar ook van de stomme dingen die mijn vrienden en ik hadden uitgehaald. Incidenten waar de politie ook weleens bij ten tonele verscheen, maar na een vermanende reprimande weer vertrok. Hoe anders is het nu? Het lijkt wel alsof we nog maar weinig door de vingers willen zien.
Niet zo lang geleden had ik zitting bij de politierechter. Mijn cliënte Loes moest voorkomen omdat ze welgeteld 6 xtc pilletjes bij zich had op Mysteryland, ruim twee jaar geleden. Haar verhaal was dat haar vrienden haar voor de entree hadden gevraagd de pilletjes bestemd voor iedereen mee naar binnen te nemen. En dat had ze gedaan.
Het festival en de veiligheidsfouillering
Voordat je het festivalterrein op mag, word je onderworpen aan een toegangscontrole. Dit wordt ook wel “veiligheidsfouillering” genoemd. Deze controle wordt niet verricht door opsporingsambtenaren maar door particuliere beveiligers. Die hebben niet dezelfde bevoegdheden als opsporingsambtenaren. Maar feitelijk gezien mag je het terrein niet op als je niet meewerkt.
Loes werd bij de ingang gevraagd of zij verdovende middelen bij zich had. Zij schrok zich een hoedje en antwoordde direct bevestigend. Als zij met “nee” had gereageerd, was het maar de vraag of die pillen waren gevonden. De procedure is dat je dan oppervlakkig mag worden “afgetast”. Er mag geen grondige fouillering plaatsvinden. Over wat oppervlakkig aftasten is, kan worden gediscussieerd. Feit is dat wanneer de beveiliging drugs bij je aantreft, er een probleem is met justitie. De drugs ben je sowieso kwijt.
En de politie wordt ingeschakeld. Die is op festivals standaard aanwezig. Je kunt nadat je bent verhoord ter plekke een strafbeschikking uitgereikt krijgen. Door een officier van justitie of een assistent officier van justitie die ook ter plaatse is. Je doet er verstandig aan, als dit je overkomt, je door een advocaat te laten adviseren over het wel of niet accepteren van die strafbeschikking. Afhankelijk van jouw specifieke situatie.
De strafbeschikking
Je hebt twee weken de tijd om verzet in te stellen. Dan staat de strafbeschikking nog niet vast. En wordt het een strafzaak. Waar je kunt proberen de gevolgen zo beperkt mogelijk te houden. Het accepteren van een strafbeschikking, betekent een aantekening op je strafblad. Voor een opiumwetdelict. Dat kan vervelende gevolgen hebben, op diverse gebieden. Bijvoorbeeld bij aanvragen van een verklaring omtrent gedrag (vog), of om zonder problemen naar de Verenigde Staten te kunnen reizen. Veel mensen realiseren zich niet dat een strafbeschikking wezenlijk verschilt van een gewone bekeuring. Een bekeuring staat niet op je strafblad, maar een strafbeschikking dus wel.
Terug naar Loes. Op de vraag van de beveiliger bij de ingang van Mysteryland of zij verdovende middelen bij zich had, zei ze “ja”. Dat was voor haar het einde van het feest. Ze kreeg een strafbeschikking uitgereikt ter hoogte van € 500. Daar was ze het niet mee eens. Zo kwam ze bij mij.
Ook keurige meisjes gebeurt dit
Loes is een keurig net meisje, van dan 19 jaar oud. Ze woont nog thuis bij haar ouders. Er zijn geen eerdere politiecontacten. Ze volgt een toerisme opleiding. Voor die opleiding moet ze op stage. En voor die verplichte stages moet ze kunnen beschikken over een vog. Ze was toen ik haar vlak na haar aanhouding ontmoette heel erg overstuur. Loes was bang dat ze door die toestand met die paar pilletjes geen vog meer zou kunnen krijgen en dat ze haar opleiding niet zou kunnen afronden. Ze zag haar hele toekomst in duigen liggen. Nu vond ik die reactie wat over the top, maar ik vond het eerlijk gezegd ook wel overdreven dat zij voor die paar pilletjes een strafblad zou krijgen wat lang aan haar zou blijven kleven. Ik dacht eerlijk gezegd dat ik de officier van justitie wel zover zou kunnen krijgen om deze vervolging gelet op haar persoonlijke omstandigheden niet door te zetten. Dat krijg ik bij ernstigere verwijten best met enige regelmaat voor elkaar. Dus ik stelde verzet in en vroeg de officier de zaak in te trekken. In vakjargon: seponeren.
Tot mijn verrassing was de officier van justitie daar absoluut niet toe bereid. De hoeveelheid pillen betrof een dealerindicatie. Ik roep nog even terug in de herinnering: het waren niet meer en niet minder dan 6 pilletjes! Dealerindicatie dus.
Loes is geen dealer!
Nu heb ik in mijn werkzame bestaan al heel wat dealers de revue zien passeren in mijn praktijk, zowel groot als klein. Deze cliënte is geen dealer. Ook niet één vermomd in schaapskleren.
Maar goed, ruim twee jaar na het festival moesten we alsnog naar de rechter. De opleiding heeft Loes inmiddels afgerond. De verstreken tijd heeft niet geleid tot minder emoties en spanning. Loes was nog net zo overstuur als toen we elkaar voor het eerst ontmoetten. Huilend zat ze aan mijn bureau, 21 dan, met haar vader. Het strafblad in het vooruitzicht, haar toekomst, maar ook angst voor de zitting en het gesprek met de rechter. Ze zag er enorm tegenop.
Ik was in die periode een pleidooi aan het voorbereiden in een grote strafzaak met een strafdreiging van meer dan twintig jaar. Dit zaakje kwam mij eigenlijk slecht uit. Ik had alle tijd die er was nodig voor die grote zaak. Maar dat kon ik natuurlijk niet aan Loes laten blijken. Want elke cliënt, hoe groot of klein zijn of haar zaak ook is, heeft recht op de volle aandacht van de advocaat.
Ik nam de tijd en probeerde haar gerust te stellen. Dat lukte mij niet.
Veel emotie
Op de zitting was ze wederom, of beter gezegd: nog steeds, behoorlijk over haar toeren. Ze had haar vader, moeder én haar vriend mee genomen om haar te steunen. Ook hadden we een brief geregeld van haar vrienden die mee waren naar het festival. Zij gaven in die brief toe dat de pilletjes die Loes bij haar had voor hen allemaal bestemd waren. Het mocht allemaal niet baten.
De officier van justitie vond nog steeds dat er een straf moest volgen, wel een lagere dan eerder was aangeboden. Nu zou cliënte niet € 500 maar € 150 moeten betalen. Had ze dit maar niet moeten doen. Ze wist toch wel dat het niet mocht? En bij een afgewezen vog aanvraag kon ze altijd in bezwaar… zo luidde het requisitoir.
Het – zij het wellicht beperkte – strafblad was ineens dichtbij.
Het oordeel van de politierechter
De politierechter was het met mij eens dat in dit geval geen straf moest worden opgelegd. Cliënte was genoeg gestraft en had zichtbaar enorme moeite met de strafvervolging die lang op zich had laten wachten. De rechter probeerde Loes op de enige manier die nog resteerde gerust te stellen; door haar schuldig te verklaren zonder het opleggen van straf. In de hoop dat de vog’s aan deze cliënte zullen worden verstrekt zonder al te veel gedoe. Want een toepassing van artikel 9a wordt wel vermeld op je strafblad.
De rechter had geen andere keuze. Want de zaak lag op de tafel. Het OM was niet bereid gebleken de zaak te seponeren. Dan móet de rechter recht spreken. En het feit kon nu eenmaal bewezen worden. Zo simpel kan strafrecht zijn.
Ik had het deze cliënte gegund dat haar onbezonnen daad onbestraft was gebleken. En dat zij hier jaren later nog eens met het schaamrood op de kaken aan terug had kunnen denken, zonder de spanning over eventuele verstrekkende gevolgen voor haar toekomst. Met die vog is het wel goed gekomen. Althans daar ga ik van uit. Maar recent dienden zich andere vragen aan: Kan ik met een drugsdelict op mijn strafblad de VS inreizen? En: vertel ik op een sollicitatiegesprek als daar naar wordt gevraagd dat ik door een rechter ben veroordeeld? Etc.
Zo levert het bezit van een paar pilletjes telkens weer stress op.
Mogelijk bent u ook geïnteresseerd in het artikel: vrijspraak voor rijden onder invloed.