Advocaat moord, doodslag en dood door schuld in Amsterdam nodig?
Geweldsdelicten komen veelvuldig voor in onze praktijk. Van liquidaties in het milieu tot de verdenking van een crime passionel of eerwraak. Daarnaast kan ook worden gedacht aan dood door schuld. We hebben met alle soorten van geweld en levensdelicten veel ervaring in onze praktijk. Het is bij dit soort zware verdenkingen enorm belangrijk om in een vroeg stadium van de strafzaak goede rechtsbijstand te hebben van een advocaat die u kunt vertrouwen en wiens aanpak u ligt. De strafdreiging voor dit soort feiten is in het huidige strafrechtelijke klimaat hoog. Wij helpen u om in een vroeg stadium de juiste processuele keuzes te maken.
Wat is moord?
Moord wordt beschouwd als een van de ernstige delicten van ons Wetboek van Strafrecht. Het is neergelegd in artikel 289 Sr en luidt:
“Hij die opzettelijk en met voorbedachten rade een ander van het leven berooft, wordt, als schuldig aan moord, gestraft met levenslange gevangenisstraf of tijdelijke van ten hoogste dertig jaren of geldboete van de vijfde categorie.”
Er moet dus, kort gezegd, sprake zijn van het opzettelijk van het leven beroven van een ander.
Daarnaast moet om van moord te kunnen spreken sprake zijn van ‘voorbedachten rade’. Die voorbedachte raad zorgt ervoor dat moord verschilt van het hierna te bespreken doodslag. Doordat sprake is van voorbedachten rade is de wetgever van mening dat moord een ernstiger delict is dan doodslag.
Voorbedachte raad
Maar wat houdt voorbedachte raad eigenlijk in? Volgens de wetshistorie wordt met voorbedachte raad bedoeld dat er een moment van kalm overleg of van bedaard denken moet zijn geweest vóórdat iemand opzettelijk om het leven werd gebracht. Het is eigenlijk het tegenovergestelde van het handelen in een ogenblikkelijke gemoedsopwelling.
In 2012 heeft de Hoge Raad (ECLI:NL:HR:2012:BR2342) een belangrijke uitspraak gedaan met betrekking tot de voorbedachte raad. Op het moment dat een verdachte de gelegenheid heeft gehad om zich te beraden, is het volgens de Hoge Raad redelijk om aan te nemen dat de verdachte gebruik heeft gemaakt van die gelegenheid. Daarbij kan een rechter echter ook kijken naar ‘contra-indicaties’, waaruit zou kunnen volgen dat een verdachte geen gebruik heeft gemaakt van die gelegenheid.
Wat is doodslag?
Doodslag is, zoals gezegd, moord zónder voorbedachte raad. In artikel 287 Sr wordt doodslag omschreven als:
“Hij die opzettelijk een ander van het leven berooft, wordt, als schuldig aan doodslag, gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste vijftien jaren of geldboete van de vijfde categorie.”
Het gaat dus om opzettelijke levensberoving. Daarbij is het niet van belang door welke gedraging de doodslag heeft plaatsgevonden; dit kan op allerlei manieren. Er moet echter wel sprake zijn van een ‘causaal verband’ tussen de gedraging en het overlijden van een persoon.
Opzettelijke levensberoving
Voor een bewezenverklaring van zowel moord als doodslag moet sprake zijn ‘opzet’. Van opzettelijke levensberoving is al sprake als een verdachte bewust de aanmerkelijke kans heeft aanvaard op het overlijden van een persoon. Dit wordt in juridische termen ook wel voorwaardelijke opzet genoemd. Over het ‘bewust de aanmerkelijke kans aanvaarden’ is veel rechtspraak te vinden. Het hangt af van de omstandigheden van het geval of sprake hiervan is.
Gekwalificeerde doodslag
Naast moord en doodslag, kan er ook sprake zijn van gekwalificeerde doodslag. Gekwalificeerde doodslag is te vinden in artikel 288 Sr en luidt:
“Doodslag gevolgd, vergezeld of voorafgegaan van een strafbaar feit en gepleegd met het oogmerk om de uitvoering van dat feit voor te bereiden of gemakkelijk te maken, of om, bij betrapping op heter daad, aan zichzelf of andere deelnemers aan dat feit hetzij straffeloosheid hetzij het bezit van het wederrechtelijk verkregene te verzekeren, wordt gestraft met levenslange gevangenisstraf of tijdelijke van ten hoogste dertig jaren of geldboete van de vijfde categorie.”
Het is dus eigenlijk een doodslag die onder strafverzwarende omstandigheden heeft plaatsgevonden. Zo een strafverzwarende omstandigheid kan bijvoorbeeld bestaan uit het gegeven dat een verdachte iemand opzettelijk om het leven brengt, én daarbij een diefstal pleegt. Die diefstal zou dan vergemakkelijkt kunnen zijn door het feit dat iemand opzettelijk om het leven was gebracht. Zie bijv. ECLI:NL:GHARL:2019:2051.
De wetgever vindt gekwalificeerde doodslag bijna net zo erg als moord. Daarom kan voor gekwalificeerde doodslag een levenslange gevangenisstrafworden opgelegd.
Wat is dood door schuld?
Naast moord en doodslag, kent ons Wetboek van Strafrecht ook een variant waarin géén opzet op het doden van iemand aanwezig is, maar iemand wel schuld heeft aan de dood van een ander. Dit misdrijf wordt ook wel ‘dood door schuld’ genoemd. Het wetsartikel van dood door schuld is artikel 307 Sr en luidt:
“1. Hij aan wiens schuld de dood van een ander te wijten is, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste twee jaren of geldboete van de vierde categorie.
2. Indien de schuld bestaat in roekeloosheid, wordt hij gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste vier jaren of geldboete van de vierde categorie.”
Om te kunnen veroordelen voor dood door schuld, zal een zekere mate van verwijtbaarheid moeten worden aangetoond. Daarmee wordt gedoeld op een zekere mate van onachtzaamheid, onvoorzichtigheid of onoplettendheid.
Van dood door schuld kan bijvoorbeeld sprake zijn als iemand nalaat medische hulp in te schakelen op het moment dat zijn partner na een feest ‘out’ ging en kwam te overlijden na het gebruik van drugs. Zie ECLI:NL:GHAMS:2017:2147.
Opsporingsmethoden bij moord en doodslag
Om deze misdrijven te kunnen oplossen, worden door de politie en het Openbaar Ministerie vaak opsporingsmethoden ingezet. Naast de standaard opsporingsmethoden zoals het afluisteren van, of het kraken van inbeslaggenomen telefoons, gaat de opsporing regelmatig verder door te observeren en zelfs het inzetten van undercoveragenten.
Voor een goede verdediging is het van belang om hier rekening mee te houden, en hierover goed juridisch advies te kunnen krijgen. Ook is het van belang dat de advocaat bij het verhoor aanwezig is, om te voorkomen dat er ongeoorloofde druk wordt uitgeoefend, of suggestieve vragen worden gesteld.
Forensisch bewijs moord en doodslag
Bij moord of doodslagzaken speelt het forensisch onderzoek vaak een centrale rol. Dit onderzoek is vaak moeilijk te doorgronden, en vergt specifieke kennis om hier een goed onderbouwd standpunt over te kunnen innemen. Vaak is de interpretatie van DNA-sporen subjectief en kunnen er verschillende alternatieve scenario’s worden aangevoerd over hoe DNA-sporen op een bepaalde plek terecht zijn gekomen.
Daarmee kent het DNA-onderzoek vele valkuilen. Wij hebben veel ervaring met dit soort zaken, en u kunt hierover altijd contact met ons opnemen. Als het gaat om forensisch onderzoek dan beschikken mij wij ook over een goed netwerk waardoor wij forensisch onderzoek door de ons bekende deskundigen beter kunnen toetsen.
Straffen voor moord, doodslag en dood door schuld
Voor moord kan een levenslange gevangenisstraf worden opgelegd of een maximale tijdelijke gevangenisstraf van 30 jaar.
Voor doodslag is de maximale gevangenisstraf 15 jaar. Dit kan met 1/3 worden verhoogd als er sprake is van andere op zichzelf staande handelingen die nog een ander misdrijf opleveren. Daarbij kan worden gedacht aan het geval waarin iemand in één zaak bijvoorbeeld twee keer veroordeeld wordt voor doodslag. Dan is de maximale gevangenisstraf 20 jaar.
Voor dood door schuld is de maximale gevangenisstraf in beginsel 2 jaar. Dit is anders indien de schuld bestaat uit roekeloosheid (dit is de zwaarste vorm van schuld en grenst aan opzet): de maximale gevangenisstraf is dan 4 jaar.
Straffen voor poging tot moord en poging tot doodslag
Niet alleen het voltooide delict – waarbij iemand om het leven is gekomen – is strafbaar. Ook de zogenoemde ‘poging’ is strafbaar. Daarvan is sprake als gepoogd is iemand opzettelijk om het leven te brengen. Om van poging te kunnen spreken, moet er een ‘begin van uitvoering’ zijn geweest. Of hiervan sprake is, hangt af van de omstandigheden van het geval en wordt per situatie beoordeeld.
Een ‘poging’ kan worden bestraft met 2/3 van de straf die op het voltooide delict staat.
Bij poging tot moord betekent dat een maximale gevangenisstraf van 20 jaar.
Bij poging tot doodslag betekent dat een maximale gevangenisstraf van 10 jaar.
Bij poging tot gekwalificeerde doodslag betekent dat een maximale gevangenisstraf van 20 jaar.
Poging tot ‘dood door schuld’ is niet mogelijk.
Let op: dit zijn de maximumstraffen en hoeven niet noodzakelijkerwijs door de rechter – bij een bewezenverklaring – worden opgelegd. Sterker nog, in veel gevallen legt de rechter deze maximumstraffen niet op.
Onze advocaten zullen er alles aan doen om ervoor te zorgen dat – bij een eventuele bewezenverklaring – de straf zo laag mogelijk uitvalt. Daarbij kunnen bijvoorbeeld media-aandacht, uw persoonlijke omstandigheden of de omstandigheden waaronder een misdrijf is gepleegd een rol spelen.