Advocaat criminele organisatie nodig?
Bent u betrokken bij georganiseerde criminaliteit? Wij staan aan uw zijde.
Georganiseerde criminaliteit houdt zich bezig met bijvoorbeeld drugshandel, witwassen, mensenhandel, vuurwapenhandel, smokkel of cybercriminaliteit. In de visie van het Openbaar Ministerie gaat georganiseerde criminaliteit gepaard met geweld zoals afpersing, mishandeling en liquidaties. Dat is de reden dat deelname aan een criminele organisatie vrijwel nooit alleen op een tenlastelegging staat. Er worden vaak andere strafbare feiten aan toegevoegd.
Naar onze mening wordt de verdenking van deelname aan een criminele organisatie er soms “met de haren bij gesleept’’, bij gebrek aan hard bewijs voor andere delicten, of als “extraatje’’ om de zaak meer gewicht te geven. Soms berust het bewijs voor deelname aan een criminele organisatie uitsluitend op versleutelde berichten die zijn verstuurd door anonieme gebruikers via PGP-telefoons, Sky, Encrochat, Anom, Ennetcom of Google Pixel.
Het zal u niet verbazen dat wij dit niet accepteren en hiertegen in verweer komen.
In hoeverre kan slechts op grond van berichten worden vastgesteld of iemand daadwerkelijk handelingen heeft verricht waaruit blijkt dat hij of zij schuldig heeft gemaakt aan deelname aan een criminele organisatie? Dit zijn vragen die wij voor u aan de orde zullen stellen in de rechtszaal. Het spreekt voor zich dat wij daar ruime ervaring mee hebben.
Wat is een criminele organisatie?
Het is voor het Openbaar Ministerie niet eenvoudig om te bewijzen dat iemand deel uitmaakt van een criminele organisatie. Volgens de wet moet het gaan om een samenwerkingsverband gericht op het plegen van misdrijven. Dit is vastgelegd in artikel 140 Sr:
Deelneming aan een organisatie die tot oogmerk heeft het plegen van misdrijven, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste zes jaren of geldboete van de vijfde categorie.
- Deelneming aan een organisatie die tot oogmerk heeft het plegen van misdrijven, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste zes jaren of geldboete van de vijfde categorie.
- De voortzetting van de werkzaamheid van een organisatie die bij onherroepelijke rechterlijke beslissing verboden is verklaard of van rechtswege is verboden of ten aanzien waarvan een onherroepelijke verklaring als bedoeld in artikel 122, eerste lid, van Boek 10 Burgerlijk Wetboek is afgegeven, wordt gestraft met een gevangenisstraf van ten hoogste twee jaar of geldboete van de vierde categorie.
- Indien een organisatie tot oogmerk heeft het plegen van misdrijven waarop naar de wettelijke omschrijving een gevangenisstraf van twaalf jaar of meer is gesteld, wordt het in het eerste lid bedoelde feit gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste tien jaren of geldboete van de vijfde categorie.
- Ten aanzien van de oprichters, leiders of bestuurders kunnen de gevangenisstraffen met een derde worden verhoogd.
- Onder deelneming als omschreven in het eerste lid wordt mede begrepen het verlenen van geldelijke of andere stoffelijke steun aan alsmede het werven van gelden of personen ten behoeve van de daar omschreven organisatie.
Voor een bewezenverklaring van artikel 140 Sr moet de rechter eerst beoordelen of er sprake is van een criminele organisatie. Daarna moet worden gekeken of de verdachte er daadwerkelijk aan heeft deelgenomen.
Onder een criminele organisatie wordt verstaan een samenwerkingsverband tussen ten minste twee personen. Anders dan het woord organisatie doet vermoeden, hoeft het dus niet te gaan om een grote groep personen.
Daarnaast moet er een bepaalde duurzaamheid en structuur bestaan binnen het samenwerkingsverband. Zo kan er bijvoorbeeld worden gekeken naar hoe lang het samenwerkingsverband actief is geweest en of de samenstelling van personen een vast karakter heeft gehad. Voor een bewezenverklaring is niet vereist dat de verdachte iedereen uit de organisatie kende. Wel is vereist dat de organisatie het oogmerk had op het plegen van misdrijven. Zo kan het bijvoorbeeld gaan om een criminele organisatie die het oogmerk heeft gehad op het handelen in drugs, wapens, het plegen van overvallen en inbraken, seksuele uitbuiting of mensenhandel.
Nadat is vastgesteld dat sprake was van een criminele organisatie komt de vraag of de verdachte ook daadwerkelijk heeft deelgenomen aan deze organisatie. De verdachte moet behoren tot het samenwerkingsverband. Tevens moet de verdachte een aandeel hebben in, dan wel ondersteunen gedragingen, die rechtstreeks verband houden met de verwezenlijking van het oogmerk van de organisatie. In het geval van het voorbeeld van de drugshandel kan de verdachte bijvoorbeeld strafbaar zijn indien hij deel uitmaakt van de organisatie en hij zijn bedrijfsruimte beschikbaar stelt voor een XTC-laboratorium.
Misdaad die spontaan tot stand komt, valt hier dus niet onder.
Zoals u wellicht begrijpt, is dit een juridisch lastige kwestie met veel haken en ogen. Men kan niet zomaar als deelnemer aan een criminele organisatie worden beschouwd. Het is onze taak als strafrechtadvocaten om tegenargumenten te presenteren om het bestaan van de gestelde organisatie in de rechtszaal ter discussie te stellen.
Verdenking criminele organisatie
Onder bepaalde omstandigheden gaan de politie en het Openbaar Ministerie ervan uit dat misdrijven in georganiseerd verband worden gepleegd. Zeker in het geval van bijvoorbeeld drugshandel, wapenhandel of smokkel wordt ervan uitgegaan dat dit met meer dan één persoon moet zijn gebeurd. Deze verdenking berust in veel gevallen op informatie uit gekraakte telefoons.
Binnen veel criminele organisaties wordt namelijk gecommuniceerd via heimelijke communicatietechnieken. Zo wordt er gebruik gemaakt van PGP-telefoons. PGP staat voor Pretty Good Privacy. Andere methoden zijn Skychat, Encrochat, Anom, Ennetcom of Google Pixel telefoons. Deze berichten worden bij een eventuele vondst gekraakt en uitgelezen door de politie.
Dat betekent niet dat deelname aan een criminele organisatie gelijk bewezen kan worden aan de hand van deze berichten. De gebruikers hebben namelijk vaak een anonieme gebruikersnaam die niet direct aan een persoon kan worden gelinkt. Ook wordt in de chats in versluierende taalgebruik gesproken, waardoor geen concreet en hard bewijs voorhanden is. Toch zal de politie en het Openbaar Ministerie trachten dit tegen de verdachte te gebruiken.
In dat geval is het van belang dat u op juiste en deskundige wijze wordt geadviseerd over uw positie en proceshouding. Dient u gebruik te maken van het zwijgrecht, of dient u een voor u meest gunstige verklaring af te leggen? Deze vragen laten zich niet in algemene zin beantwoorden en zullen met u besproken worden, waarna wij u hierover een goed onderbouwd advies kunnen geven. Een goed georganiseerde verdediging is hier een bittere noodzaak.
Terrorisme
Bij terrorisme wordt in eerste instantie gedacht aan zeer ernstige verdenkingen zoals het beramen of plegen van aanslagen met burgerslachtoffers. Desalniettemin kunt u in een veel eerder stadium verdacht worden van deelname aan een terroristische organisatie.
In juridische zin kan terrorisme worden gedefinieerd als het plegen van ernstige misdrijven met als doel het zaaien van angst onder de bevolking, het ondermijnen van de fundamentele politieke, constitutionele, economische of sociale structuren van een land of het dwingen van de overheid om bepaalde acties te ondernemen of te voorkomen.
Er is een ontwikkeling in de rechtspraak zichtbaar om terroristische activiteiten veel ruimer uit te leggen. Hierdoor is niet langer alleen diegene die een aanslag pleegt strafbaar.
Een voorbeeld hiervan zijn de zogeheten IS-bruiden. Dit zijn vrouwen die zijn getrouwd met mannen die deelnemen aan de gewapende strijd in bijvoorbeeld Syrië. De vrouwen blijven thuis en verzorgen het huishouden. Sinds 2023 is het in de rechtspraak een tendens geworden dat deze vrouwen onder bepaalde omstandigheden strafbaar worden bevonden aan deelname aan een terroristische organisatie. Zij verzorgen immers het huishouden en koken maaltijden, waardoor zij faciliteren dat de mannen op pad kunnen.
Een ander voorbeeld is diegene die een terroristische organisatie financiert. Zij doen bijvoorbeeld betalingen aan mensen die deelnemen, of hebben deelgenomen aan de gewapende strijd in Syrië. Waren deze betalingen bedoeld voor het levensonderhoud, of ter ondersteuning van organisaties die door de Nederlandse overheid als terroristisch worden bestempeld?
Dit zijn vragen die regelmatig in rechtszaken aan de orde komen. Hierbij kunnen wij u bijstaan door de rechter te voorzien van argumenten waaruit blijkt dat u geen terroristisch oogmerk heeft gehad.
Bij terrorisme moet niet alleen gedacht worden aan aanslagen die gepleegd worden vanuit een geloofsovertuiging. Ook radicaal dierenactivisme kan in sommige gevallen onder terrorisme vallen. Denk hierbij aan het door middel van bevrijdingsacties aandacht vragen voor misstanden in bijvoorbeeld de bio-industrie of nertsfokkerij.
Het spreekt voor zich dat er in dit soort zaken ruimschoots aandacht moet worden besteed aan de onderliggende rechtvaardige belangen van de personen die hiervoor aandacht vragen. In bepaalde situaties kunnen de acties gebracht worden onder de vrijheid van meningsuiting. Uw recht op vrijheid van meningsuiting is fundamenteel en ligt verankerd in internationale verdragen en de Grondwet. Indien u op enigerlei wijze in verband wordt gebracht met terrorisme, kunnen wij u van deskundige rechtsbijstand voorzien.
Straffen voor deelname aan criminele organisatie
Er is geen eenduidig antwoord te geven op de vraag wat de hoogte van de uiteindelijke straf zal zijn. Dit komt doordat de strafmaat altijd afhankelijk is van de persoon van de dader, de omstandigheden van het geval en de ernst van het feit. De wetgever kent een grote diversiteit van maximale straffen voor het deelnemen aan een criminele organisatie.
Wordt u echter verdacht van deelname aan de “gewone” criminele organisatie (artikel 140 lid 1 Sr), dan geldt een strafmaximum van zes jaar en een maximale geldboete.
De rol van het oprichten van of het geven van leiding aan een criminele organisatie wordt zwaarder bestraft. Er geldt dan een strafmaximum van acht jaar (verhoging van het strafmaximum van zes jaar met een derde).
Deze strafmaxima zijn niet erg betekenisvol, omdat – zoals eerder gezegd – deelname aan een criminele organisatie vrijwel altijd ten laste wordt gelegd in combinatie met andere strafbare feiten.
Meestal is er sprake van een soort basisdelict, bijvoorbeeld het verhandelen van drugs. Het Openbaar Ministerie voegt dan deelname aan een criminele organisatie als “extra” verdenking toe. Het is dan ook moeilijk te zeggen welke straffen er gelden voor het deelnemen aan een criminele organisatie.
Voor het deelnemen aan een terroristische organisatie kan een levenslange gevangenisstraf worden opgelegd.
Onze advocaten hebben ruime ervaring met zaken waarin sprake is van betrokkenheid bij criminele organisaties. Dit geldt voor zowel reguliere criminele organisaties als organisaties met een terroristisch oogmerk. Zij hebben verdachten bijgestaan die verschillende rollen binnen een organisatie hebben vervuld. Van loopjongen tot de harde kern. Daarom kunt u erop vertrouwen dat u in goede handen bent en zij in uw zaak op deskundige wijze verweer zullen voeren.