Advocaat cybercrime nodig?
De tijd dat de politie een crimescene alleen maar kon afbakenen met een lintje, ligt ver achter ons. Criminaliteit dringt niet alleen via de voor- of achterdeur binnen, maar steeds meer via internet of andere geautomatiseerde systemen. Als advocaten volgen wij niet alleen deze ontwikkeling, maar anticiperen hier ook op, door ons te wapenen tegen de mogelijkheden die de politie en het Openbaar Ministerie heeft bij het inzetten van dwangmiddelen tegen onze cliënten.
Wanneer is de inzet van deze dwangmiddelen geoorloofd, en in hoeverre kan worden vastgesteld dat onze cliënten strafbare feiten hebben gepleegd? Met name als het gaat om criminaliteit via het dark web hebben wij de kennis en ervaring om u hierin bij te staan.
Wat is cybercrime?
Cybercrime wordt ook wel computercriminaliteit genoemd. Cybercrime is een verzamelnaam voor vrijwel alle misdrijven die gepleegd worden met een computer.
In het Wetboek van Strafrecht zijn diverse wetsartikelen te vinden die zien op cybercrime. In artikel 138ab Sr wordt bijvoorbeeld computervredebreuk strafbaar gesteld. Enkele voorbeelden van vormen van cybercrime die (inmiddels) in het Wetboek van Strafrecht zijn opgenomen zijn:
• Het veroorzaken van een stoornis in het systeem (artikel 161sexies en 161septies Sr);
• Vernieling van gegevens (artikel 350a en 350b Sr);
• Het aftappen en/of opnemen van gegevens (artikel 139c Sr);
• Het plaatsen van afluisterapparatuur (art. 139d Sr).
Daarnaast kan bij cybercrime ook worden gedacht aan kinderpornografie en grooming.
Wat is hacken (computervredebreuk)?
Hacken wordt steeds meer gedaan. In juridische termen wordt ook wel gesproken van computervredebreuk. Dit is vastgelegd in artikel 138ab van het Wetboek van Strafrecht en luidt:
“1. Met gevangenisstraf van ten hoogste twee jaren of geldboete van de vierde categorie wordt, als schuldig aan computervredebreuk, gestraft hij die opzettelijk en wederrechtelijk binnendringt in een geautomatiseerd werk of in een deel daarvan. Van binnendringen is in ieder geval sprake indien de toegang tot het werk wordt verworven:
a. door het doorbreken van een beveiliging,
b. door een technische ingreep,
c. met behulp van valse signalen of een valse sleutel, of
d. door het aannemen van een valse hoedanigheid.
2. Met gevangenisstraf van ten hoogste vier jaren of geldboete van de vierde categorie wordt gestraft computervredebreuk, indien de dader vervolgens gegevens die zijn opgeslagen, worden verwerkt of overgedragen door middel van het geautomatiseerd werk waarin hij zich wederrechtelijk bevindt, voor zichzelf of een ander overneemt, aftapt of opneemt.
3. Met gevangenisstraf van ten hoogste vier jaren of geldboete van de vierde categorie wordt gestraft computervredebreuk gepleegd door tussenkomst van een openbaar telecommunicatienetwerk, indien de dader vervolgens
a. met het oogmerk zichzelf of een ander wederrechtelijk te bevoordelen gebruik maakt van verwerkingscapaciteit van een geautomatiseerd werk;
b. door tussenkomst van het geautomatiseerd werk waarin hij is binnengedrongen de toegang verwerft tot het geautomatiseerd werk van een derde.
Met hacken/computervredebreuk wordt dus gedoeld op het zonder toestemming binnendringen in een computersysteem. In juridische termen is dit dan opzettelijk en wederrechtelijk gebeurd.
Niet iedere vorm van hacken is strafbaar. Zo bestaat er ‘ethisch hacken’. Bij ethisch hacken dringt u alsnog zonder toestemming binnen in een computersysteem. Echter heeft u daarvoor een goed motief. U bent niet kwaadwillig. Denk bijvoorbeeld aan het hacken van een ziekenhuis. Hierdoor stelt u bij de netwerkbeheerders aan de kaak dat de medische dossiers niet goed beschermd zijn. U voorkomt hiermee juist verdere datalekken.
Hacken kan alleen strafbaar zijn op het moment dat het wederrechtelijk is. Die wederrechtelijkheid is lang niet altijd even duidelijk. Onze advocaten hebben ervaring met dit soort zaken en kunnen u hierover adviseren.
Phishing
Bij pishing wordt ‘gevist’ naar persoonlijke gegevens van mensen, bijvoorbeeld bij een financiële instelling. Dit gebeurt op steeds professionelere wijze, waardoor veel mensen nog steeds in phishing trappen.
U kunt hierbij denken aan een e-mail die u zogenaamd heeft gekregen van uw bank. Volgens de e-mail moeten uw persoonsgegevens geverifieerd worden. Wanneer u op de link klikt, wordt u, zonder dat u het doorheeft, doorgestuurd naar een website van criminelen. Deze website ziet er vaak exact zo uit als de website van uw bank. Nadat de bankgegevens zijn ingevuld worden deze gekopieerd door criminelen. Zij kunnen er bijvoorbeeld telefoonabonnementen mee afsluiten of toegang krijgen tot uw rekening.
Phishing is geen strafrechtelijk begrip. In het strafrecht wordt ook wel gesproken van oplichting (artikel 326 Wetboek van Strafrecht) en valsheid in geschrifte (artikel 225 Wetboek van Strafrecht).
Om te kunnen spreken van phishing moet iemand zichzelf of een ander wel wederrechtelijk hebben bevoordeeld.
Daar is lang niet altijd sprake van. Het is daarom van belang een gespecialiseerde strafrechtadvocaat naar uw zaak te laten kijken als u van phishing wordt verdacht
Dark Web
Steeds meer strafzaken worden in verband gebracht met het Dark Web. Het bezoeken van het Dark Web is niet per definitie strafbaar. Eenieder in Nederland kan immers via Tor een kijkje nemen op het Dark Web. Veel dingen die gebeuren op het Dark Web zijn echter wel strafbaar. Je kunt dan denken aan het (ver)kopen van drugs en wapens of het downloaden van kinderporno.
Mogelijk wordt u uitgenodigd voor een verhoor bij de politie, nadat u actief bent geweest op het Dark Web. Doordat een groot deel van de handelingen plaatsvindt op het Dark Web, is het vaak voor het Openbaar Ministerie lastig om aan te tonen wat iemand precies zou hebben misdaan. Dit komt ook doordat gebruikers volledig anoniem op het Dark Web kunnen surfen.
Onze strafrechtadvocaten kunnen u helpen indien u uitgenodigd wordt voor een verhoor. Zij hebben ervaring met dit soort zaken en kunnen samen met u uw rechtspositie bepalen.
Artificial intelligence (AI)
Op dagelijkse basis maakt vrijwel iedereen gebruik van Artificial Intelligence. Of u dit nou bewust of onbewust doet. Denk bijvoorbeeld aan Google Assistent, robotstofzuigers of Netflix die een aanbeveling doet voor een film wanneer u ’s avonds op de bank ploft.
Artificial Intelligence ontwikkelt zich razendsnel. De technologie is bijna niet bij te houden en dat heeft ook een keerzijde. Niet alleen kan het een ontzettende inbreuk maken op de privacy van burgers, maar ook kunnen met behulp van AI strafbare feiten worden gepleegd.
Neemt u bijvoorbeeld deepfakes. Door middel van Artificial Intelligence worden er als het ware nepvideo’s gemaakt. Toch is het absoluut niet de intentie van de maker dat de video’s nep overkomen. Integendeel zelfs. In de meeste gevallen worden er foto’s gebruikt van echte mensen, zoals BN’ers. Aan de hand van dit beeldmateriaal kan er een video worden geproduceerd waarin de foto’s van de BN’er tot leven komen. Ook kan er stemgeluid worden toegevoegd. Hierdoor kan de maker van de deepfake de desbetreffende persoon van alles laten zeggen en doen. Zonder de toestemming of medewerking van de BN’er. Deze filmpjes zijn erg schadelijk, doordat zij als overtuigend nepnieuws de wereld over kunnen gaan.
Het gebruik van Artificial Intelligence an sich is niet strafbaar. Dit wordt anders wanneer u met de deepfakes strafbare feiten gaat plegen. Zo kunt u aan de hand van deepfakes smaad of laster plegen. Met smaad of laster wordt bedoeld het schaden van iemands goede naam of reputatie.
Een ernstiger strafbaar feit dat door middel van deepfakes wordt gepleegd, is het maken van deepfake porno. In deze video’s wordt het gezicht van een pornoactrice vervangen door bijvoorbeeld het gezicht van een BN’er.
Niet iedere deepfake video is strafbaar. De rechtbank kijkt naar de inhoud van de video. Hoe ziet die eruit? Is het duidelijk dat het de video nep is of is het haast niet van de realiteit te onderscheiden? Als uitgangspunt hanteert de rechtbank het criterium van de redelijk denkende mens. Dat wil zeggen dat het geen strafbare deepfake is wanneer ieder redelijk mens doorheeft dat het een neppe video betreft.
Dat blijft juridisch een lastig vraagstuk. Ieder mens denkt verschillend, dus het is lastig om een subjectief criterium zoals de redelijk denkende mens te hanteren. Mr. Dekens heeft ervaring met het bijstaan van verdachten in dit soort zaken. Zij heeft opgetreden in de eerste strafzaak over deepfake in de context van het delict wraakporno (artikel 139h Sr). Aarzel niet om contact met haar op te nemen als u verdacht wordt van het maken van strafbare deepfake.
Illegaal downloaden
Het komt geregeld voor dat wordt gezegd dat het illegaal downloaden van bijvoorbeeld films of muziek strafbaar is. Dat is niet waar.
Ons Wetboek van Strafrecht kent geen wettelijke bepalingen die het illegaal downloaden strafbaar stellen. Daardoor kun je dus ook niet strafrechtelijk vervolgd worden voor illegaal downloaden van bijvoorbeeld muziek of films.
Dat betekent niet dat u niet in strijd met het recht handelt. Illegaal downloaden levert weliswaar een schending van het auteursrecht op, maar dit wordt gehandhaafd via het civiele recht. De eigenaar van het auteursrechtelijk beschermd materiaal kan een schadevergoeding eisen indien het materiaal illegaal is gedownload.
Straf voor cybercrime en hacken
Een gevangenisstraf van ten hoogste twee jaar kan worden opgelegd indien een geautomatiseerd werk wordt binnengedrongen. Een hogere gevangenisstraf kan worden opgelegd wanneer de gegevens voor zichzelf of een ander worden overgenomen, afgetapt of opgenomen.
U kunt hierbij denken aan het hacken van een server van het ziekenhuis. Als u vervolgens de medische dossier op het internet verkoopt of naar een vriend toestuurt, bent u strafbaar. Ook bent u strafbaar indien u de medische dossiers alleen op uw eigen computer bewaart. In dat geval kan een maximum gevangenisstraf van vier jaar worden opgelegd.
Dit zijn echter de maximumstraffen voor hacken. Mogelijk is er onvoldoende bewijs om u te kunnen veroordelen voor hacken. De straf hangt erg af van de omstandigheden waaronder het misdrijf is gepleegd. Uiteraard spelen uw persoonlijke omstandigheden ook een rol in de strafmaat. Onze advocaten zorgen ervoor dat uw verhaal op de juiste manier wordt verteld.
Het Openbaar Ministerie zal een strafeis baseren op zijn eigen richtlijn. Die richtlijn treft u via deze link aan.
In sommige gevallen van cybercrime zal het Openbaar Ministerie gevangenisstraffen eisen.
Let op: dit is niet voor niets een richtlijn. De rechter kan – en zal in veel gevallen – hiervan afwijken. In een richtlijn wordt immers geen rekening gehouden met uw persoonlijke omstandigheden.
Onze advocaten zullen er alles aan doen om ervoor te zorgen dat – bij een eventuele bewezenverklaring – de straf zo laag mogelijk uitvalt. Daarbij kunnen bijvoorbeeld media-aandacht, uw persoonlijke omstandigheden of de omstandigheden waaronder een misdrijf is gepleegd een rol spelen.
